ادریس میرویسی

راستش اگه این چند باری که این اواخر محمدرضا شعبانعلی توی وبلاگش درباره ی کیارستمی صحبت کرده بود رو کنار بذاریم،

آخرین خاطره ی من از ایشون به کتاب فارسی نمی دونم چندم دبیرستانمون بر می گرده، اون جایی که اسم بزرگترین کارگردان های کشورمون رو آورده بود، یادمه پایین صفحه بود، و سمت چپ. اینا رو گفتم که بدونید چقدر اهلِ فیلم دیدن و مخصوصا تحلیل فیلم هستم!

ولی خب به خاطر خبر درگذشتشون، و البته احترامی که معلمم، محمدرضا شعبانعلی، برای ایشون قائل بودن تصمیم گرفتم یه نگاهی به فیلماشون بندازم.

بعد از کمی جستجو به نظرم ایده ی فیلمِ 10، جالب بود. این که یه دوربین توی یه ماشین بذاری، و 10 نفر سوار ماشین بشن و بدون این که بدونن ازشون فیلم گرفته بشه و باهاشون صحبت بشه، و مخصوصا یکی از اون ده نفر یک فاحشه باشه. همینا کافی بود برای این که از بین فیلماشون این یکی رو انتخاب کنم.

از دیدن فیلم لذت بردم. به این دلیل که می تونستم مثل کسی که نامرئیه، توی یه ماشین بشینم و با دقت به آدم های داخل ماشین نگاه کنم. حسِ خوبی داشت، هرچند کمی معذب بودم، و از نظر اخلاقی خودم رو اینطور راضی کردم که احتمالا بعدا ازشون اجازه گرفته. (که گویا اینطور بوده)

این نامرئی بودن دوتا مزیت داشت، یکی این که لذت ورود به حریم خصوصی دیگران رو داشت، و دیگه این که بهم اجازه می داد آدم ها رو بدون نقاب ببینم و درشون تامل کنم.

(اخطار! خطرِ لو رفتنِ داستان. اگه با این توضیحات دوست دارید فیلمو تماشا کنید بقیه ی متن رو الان نخونید.)

ولی وقتی که تموم شد از محتواش خوشم نیومد و پیامی رو که منتقل می کرد رو خیلی دستمالی شده و دستِ چندم یافتم. هرچند شاید در سال 80 که فیلم ساخته شده این پیام خیلی جذابیت داشته. (این پیام که چقدر زن ها بدبخت و مظلوم هستن و چقدر مردها نامردن.)

مخصوصا که تقریبا تا اواخر فیلم فکر می کردم که این 10 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدن و کنار هم قرار گرفته اند، ولی بعدش دیدم که کاملا حساب شده کنار هم قرار گرفته اند، و شاید حتی بعضی هاشون بازیگر بوده اند. یعنی اولا: بازی خورده بودم، دوما: فیلمساز حرفای خودش رو از زبون مردمِ معمولی بهم قالب کرده بود، و سوما: چرا برای هدفت از مردم عادی، اون هم بدونِ نقاب استفاده کردی؟ همونو سخنرانی می کردی.

(پایانِ اخطار!)

-----------------------

اگه دوست داشتید این نقدِ مسعود فراستی رو هم درباره ی کارهای کیارستمی بخونید.